เมื่อในปี ค.ศ. 1516 Johann Tetzel นักบวชนิกายโดมินิกันถูกส่งไปยังเยอรมนีเพื่อขายสิ่งตอบแทนแก่ชาวนาเพื่อเป็นทุนในการสร้างมหาวิหารเซนต์ปีเตอร์ในกรุงโรมขึ้นใหม่ การศึกษาของ Luther ก็นำไปใช้ได้จริงในทันที ลูเทอร์เขียนถึงอธิการของเขาเพื่อคัดค้านการปฏิบัตินี้ในแผ่นพับขนาดใหญ่ที่จะรู้จักกันในชื่อวิทยานิพนธ์เก้าสิบห้าของเขา แม้ว่าจะมีจุดประสงค์เพื่ออภิปรายเชิงวิชาการเกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติของ มาร์ตินลูเธอร์ คริสตจักรมากกว่าที่จะโจมตีกรุงโรมคาทอลิกทั้งหมด แต่น้ำเสียงของเขาไม่ได้ปราศจากข้อกล่าวหาดังที่เห็นในวิทยานิพนธ์ 86 ซึ่งถามอย่างกล้าหาญเรื่องราวยอดนิยมเล่าว่าลูเทอร์ตอกวิทยานิพนธ์เก้าสิบห้าของเขาที่ประตูโบสถ์ All Saints ใน Wittenberg ซึ่งเป็นการกระทำที่อ้างว่าเป็น จุดเริ่มต้นของการปฏิรูปนิกายโปรเตสแตนต์ วิทยานิพนธ์ของลูเทอร์แพร่กระจายไปทั่วเยอรมนีราวกับไฟป่า เมื่อในปี ค.ศ. 1518 เพื่อนของเขาแปลจากภาษาละตินเป็นภาษาเยอรมัน โดยได้รับความช่วยเหลือจากแท่นพิมพ์ที่ประดิษฐ์ขึ้นใหม่ ในปี ค.ศ. 1519 พวกเขาไปถึงฝรั่งเศส อังกฤษ และอิตาลี ในช่วงเวลานั้นคำว่า นิกายลูเทอแรน ถูกนำมาใช้เป็นครั้งแรก ในขั้นต้นศัตรูของเขาประกาศเกียรติคุณว่าเป็นคำที่เสื่อมเสียสำหรับสิ่งที่พวกเขาถือว่าเป็นลัทธินอกรีต ในช่วงศตวรรษที่ 16 ลัทธิลูเทอแรนได้รับการปลูกฝังให้เป็นชื่อของหลักคำสอนของนิกายโปรเตสแตนต์ที่แท้จริงแห่งแรกในโลก ลูเทอร์เองไม่ชอบคำนี้และชอบเรียกปรัชญาของเขาว่า Evangelism จากคำภาษากรีกที่แปลว่าข่าวดี แต่เมื่อมีนิกายโปรเตสแตนต์สาขาใหม่เกิดขึ้น การแยกแยะให้ออกว่าศรัทธาใดที่นับถือ ปัจจุบันนิกายลูเทอแรนยังคงเป็นหนึ่งในสาขาที่ใหญ่ที่สุดของนิกายโปรเตสแตนต์ในไม่ช้าลูเทอร์ก็กลายเป็นหนามยอกอกฝ่ายสันตะปาปา ในปี ค.ศ. 1520 สมเด็จพระสันตะปาปาลีโอที่ 10ได้ส่งพระสันตปาปาขู่พระองค์ด้วยการคว่ำบาตรหากพระองค์ปฏิเสธที่จะปฏิเสธความคิดเห็นของเขา – ลูเทอร์ตอบโต้ด้วยการจุดไฟอย่างเปิดเผย และในปีต่อมาก็ถูกคว่ำบาตรจากศาสนจักรในวันที่ 3 มกราคม ค.ศ. 1521